پيشواي دهم (علیه السلام) و آگاهي به زبان ها

دين اسلام سه ويژگي جامع، جهاني و جاويدان دارد. پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)) و امامان نيز الگوهاي جامع، جهاني و جاويدانند. هر يك از امامان (علیهم السلام) در عصر خويش برترين شخصيت جهاني بوده اند و همه فضايل و ارزشها را با هم در سطح عالي داشته اند. امام رضا (علیه السلام) همين حقيقت را در تعريف «امام» آورده و فرموده اند: امام يكتاي زمان خود است، هيچ كس به او نمي رسد و هيچ دانشمندي برابرش نيست و نظيري براي او پيدا نمي شود. بي درخواست و اكتسابي همه فضيلتها را دارد واختصاص او به همه فضيلتها، الهي و از جانب خداي فضيلت دهنده بخشنده است. (1)
آن حضرت در ادامه همين حديث درباره دانش انبياء و ائمه نيز فرموده اند: خداوند به پيامبران و امامان (علیهم السلام) از خزانه علم و حكمتش آنچه را كه به ديگران نداده ارزاني داشته است و دانش آنان بالاتر از دانش تمام اهل زمانشان است.(2)
براساس اين حديث رضوي، هر امامي در زمان خود شخصيت بي نظير در همه فضيلتها و امتيازات است. حضرت امام هادي(علیه السلام)، دهمين امام معصوم و خورشيد تابناك از اهل بيت پيامبر اعظم(صلی الله علیه و آله و سلم)) است. امام هادي (علیه السلام) يگانه دوران در همه فضيلتها و محاسن وعلوم است. آن امام همانند ساير امامان هر چه را خواست و اراده نموده دارا بوده و برخي آثار آن در تاريخ امامت گزارش شده است.
يكي از امتيازات امام دهم كه جلوه هاي آن بر اساس مشاهدات اصحاب امام در زندگاني امام وجود دارد، آگاهي كامل از همه زبانهاي معاصران خويش است.
امام هادي(علیه السلام) مثل ساير امامان بر همه زبانهاي دنيا تسلط كامل داشته اند. امام در گفتگويي با عموم مردم، سخنان هر انساني با هر زباني را به درستي متوجه شده و بدون نياز به مترجم پاسخ او را به زبان خودش داده اند. در اينجا تنها تعدادي از اين گفتگوهاي امام هادي (علیه السلام) براي روشن شدن اين حقيقت بيان مي شود. ابوهاشم جعفري گفته است: درمدينه، امام هادي(علیه السلام) با «بغا» از نگهبانان متوكل عباسي كه ترك زبان بود، به تركي سخن گفتند. وي از اسب پياده شد و جاي اثر پاي اسب امام را بوسيد. او را قسم داده و خواستم از سخنان امام به من خبر دهد بغا پرسيد: هذا نبي؟ اين شخص پيامبر است؟
گفتم: پيامبر نيست. گفت:او مرا با نامي كه در سرزمينهاي ترك نشين در كودكي صدا مي زدند و هيچ كس تا امروز از آن خبر نداشت صدا زد!(3).در اين گفتگوي امام هادي(علیه السلام) با «بغا» به زبان تركي، آگاهي امام از گذشته هاي دور او و خبر غيبي امام، او را به احترام فوق العاده نسبت به شخصيت مقدس الهي امام واداشته است. «علي بن مهزيار» گفته است: به محضر امام شرفياب شدم و امام به فارسي با من سخن گفتند. روزي غلام خود را خدمت امام فرستادم. اوكه سقلابي بود، در هنگام بازگشت بسيار شگفت زده بود، پرسيدم: چه خبر شده است؟گفت:چگونه شگفت زده نشوم! امام هادي(علیه السلام) پيوسته به زبان سقلابي ( اسلاوي) همانند يكي از خود ما سخن مي گفت، به گونه اي كه تصور كردم او سقلابي است و در آنجا بزرگ شده است.(4)
ابوهاشم جعفري گفته است من با متطيب در محضر امام هادي(علیه السلام) به فارسي سخن گفتم. امام روي به من نموده و با تبسم فرمود: گمان مي كني غير از تو كسي فارسي را به خوبي نمي داند؟ متطيب به امام عرض كرد: جانم فداي شما باد! شما فارسي را خوب مي دانيد؟ امام پاسخ دادند؟ آري.(5) وي گفته است: درمحضر امام هادي (علیه السلام) بودم غلامي در خدمت امام بود من با او فارسي سخن گفتم و او نفهميد امام سخنم را به عربي برگردانده و به اطلاع او رساندند(6). مطابق احاديثي كه ذكر شد و در آن برخي نمونه هاي «زبان داني» امام هادي(علیه السلام) گزارش شد، آن حضرت با زبانهاي مردم دنيا آشنا بوده اند و در گفتگوها و مناظرات و مذاكرات با هر كس با زبان خودش سخن مي گفته اند.
بنابراين هر يك از امامان براي هدايت انسان ها به هر زباني كه خواسته اند، با تسلط كامل سخن گفته و بي نياز از واسطه و مترجم بوده اند. در اين امتياز نيز امامان سرآمد زمان خويش بوده و با زبانهاي متفاوت حقايق الهي و معارف اسلامي را بيان كرده اند.

پی نوشت ها
 

1- شيخ صدوق، كمال الدين و تمام النعمة، مؤسسة النشر الاسلامي التابعة لجماعة المدرسين بقم المشرفة، چاپ اول، 1405 ه ق، 1363 ه ش، ص 678.
2- كمال الدين و تمام النعمة، ص 680.
3- علامه مجلسي، بحارالانوار، مؤسسة الوفاء، لبنان، بيروت،چاپ سوم، 1403 ه ق، 1983م ج 50، ص 124.
4- بحارالانوار،ج 50،ص 130، صفارقمي،بصائرالدرجات،انتشارات كتابخانه آية ا... مرعشي نجفي،قم ،چاپ اول،1404ه ق، ص 249333.
5- بحارالانوار،ج50،ص 136137.
6- بحارالانوار،ج50، ص137،بصائرالدرجات،ص338.